Nükleer füzyon, iklim krizine karşı oyunun kurallarını değiştiren, sınırsız bir temiz enerji kaynağı olarak onlarca yıldır övülüyor.

Ancak uzmanlar füzyon enerjisini yalnızca birkaç saniye elde edip sürdürebildiler ve son derece karmaşık süreçteki istikrarsızlıklar da dahil olmak üzere pek çok engel hâlâ varlığını sürdürüyor.

Füzyon enerjisini elde etmenin birkaç yolu var, ancak en yaygın olanı, hidrojen türevlerini yakıt olarak kullanmayı ve çörek şeklindeki bir makinede plazma oluşturmak için sıcaklıkları olağanüstü yüksek seviyelere çıkarmayı içeriyor.

Ancak bu plazmanın kontrol edilmesi gerekiyor. Zira plazma “yırtılmaya” ve makinenin plazmayı kontrol altında tutmak için tasarlanmış güçlü manyetik alanlarından kaçmaya karşı oldukça hassas.

Princeton Üniversitesi ve Princeton Plazma Fizik Laboratuvarı’ndan araştırmacılar Nature dergisinde, bu potansiyel istikrarsızlıkları tahmin etmek ve bunların gerçek zamanlı olarak meydana gelmesini önlemek için yapay zekayı kullanmanın bir yolunu bulduklarını bildirdiler.

Ekip, deneylerini San Diego’daki DIII-D Ulusal Füzyon Tesisinde gerçekleştirdi ve yapay zeka kontrolörlerinin potansiyel plazma yırtılmasını 300 milisaniyeye kadar önceden tahmin edebildiğini buldu. Bu müdahale olmasaydı füzyon reaksiyonu aniden sona erecekti.

Princeton sözcüsü, “Deneyler, uzun süredir füzyon enerjisini engelleyen geniş bir yelpazedeki plazma kararsızlıklarını çözmek için yapay zekanın kullanılmasına yönelik bir temel sağlıyor” dedi.

Nükleer füzyon, güneşin ısı üretmek için kullandığı sürecin aynısı.

Destekleyenler, bunun bir gün bol, güvenli ve temiz bir enerji kaynağı sağlayarak iklim değişikliğiyle mücadeleye yardımcı olabileceğine inanıyor.