Yarasalar, çoğu kişi tarafından korkutucu ve uzak durulması gereken canlılar olarak görülse de, ekosistemlerin dengesini koruma konusunda büyük bir öneme sahipler. Özellikle her gece binlerce böcek yiyerek, tarım alanlarında böcek ilacı kullanımını önemli ölçüde azaltıyorlar.

Ancak, ABD’deki yarasa popülasyonu son 20 yılda ciddi bir tehdit altında. 2006 civarında Avrupa veya Asya’dan Kuzey Amerika’ya taşındığı düşünülen Pseudogymnoascus destructans adlı mantarın neden olduğu beyaz burun sendromu , yarasa nüfusunu ciddi şekilde azaltıyor. İnsanlar üzerinde etkisi olmayan bu mantar, yarasaları öldürebiliyor ve bulaştığı kolonilerin tamamını yok edebilecek kadar güçlü. Şu anda bu hastalık, ABD’nin 40 eyaletinde ve Kanada’nın 9 ilinde görülüyor.

Yarasa popülasyonundaki azalma ve bebek ölümleri arasındaki ilişki

Chicago Üniversitesi’nden çevre ekonomisti Dr. Eyal Frank, şaşırtıcı bir bulguya imza atarak, yarasa nüfusundaki azalmanın bebek ölümleriyle bağlantısını ortaya koydu. Science dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, 2006-2017 yılları arasında yarasa popülasyonunun azaldığı bölgelerde böcek ilacı kullanımı yüzde 31 oranında arttı.

Dr. Frank, böcek ilaçlarının hava ve suya karışarak insan sağlığını olumsuz etkileyebileceğini belirtti ve bu maddelerin yoğun olarak kullanıldığı bölgelerdeki bebek ölümlerini inceledi. Araştırma, beyaz burun sendromunun yarasa nüfusunu azalttığı bölgelerde bebek ölümlerinin yüzde 8 oranında arttığını gösterdi.

Dr. Frank, 2006-2017 yılları arasında bu sebeple bin 334 bebeğin hayatını kaybettiğini tahmin ediyor.

Araştırmacı, bu ölümlerin farklı bir sebepten kaynaklanmadığından emin olmak için uyuşturucu kullanımı, ebeveyn işsizliği, genetiği değiştirilmiş bitkiler ve hava durumu gibi faktörleri de analiz etti. Ancak ölümleri yarasa nüfusundaki düşüş dışında başka bir sebebe bağlayamadı.

Yarasaların görünmeyen katkısı

Dr. Frank, Washington Post’a yaptığı açıklamada, yarasaların ekosistemlerde önemli bir rol oynadığını belirterek, “Yarasalar, uzak durmayı tercih ettiğimiz ancak ekosistemlerde gerçekten etkili bir rol oynayan türlerin harika bir örneği” dedi.

Dr. Frank’in daha önce Hindistan’da yaptığı başka bir çalışmada da akbaba nüfusunun azalmasının, çürüyen hayvan leşlerinin su kaynaklarını kirletmesi ve kuduzun yayılması gibi ciddi sorunlara yol açtığı bulunmuştu. Bu süreç, yarım milyondan fazla kişinin ölümüne sebep olmuştu.

Bilim dünyasından tepkiler

Uluslararası Yarasa Koruma Örgütü’nden Dr. Winifred Frick, çalışmanın verilerini gördüğünde şaşkınlığını gizleyemediğini belirtti. New York Times’a verdiği demeçte, yarasaların ekosistem hizmetlerini hafife aldığımızı çünkü genellikle bu katkıları ölçemediğimizi vurguladı.

Çalışmaya katılmayan bilim insanları da bulguların güvenilir olduğunu ancak bazı eksiklikler barındırdığını ifade etti. British Columbia Üniversitesi’nden çevre ekonomisti Dr. Frederik Noack, böcek ilaçlarının bebekler üzerindeki etkilerini tam olarak anlamak için daha fazla sorunun yanıtlanması gerektiğini belirtti. Bard College’dan Dr. Felicia Keesing ise doğrudan veriler elde etmek için saha çalışmalarının yapılmasının gerekliliğini savundu.

Dr. Keesing, bu bulguların yarasa koruma çalışmalarının hızlandırılması gerektiğini vurgulayarak, “Bu çalışma, yarasaların yok olmasının neden olduğu sonuçlardan sadece birkaçını gösteriyor ve yarasalar kaybettiğimiz türlerden sadece biri” dedi.