İsrail Meclisi Knesset, Gazze’deki ateşkes tartışmaları devam ederken işgalci İsraillilerin ordunun onayı olmadan Batı Şeria’da toprak sahibi olmalarına izin veren bir yasa tasarısını onayladı.

Bu tasarının hayata geçmesi için 3 aşamadan geçmesi gerekiyorsa da, bu adım aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in en tehlikeli projelerinden biri olarak görülüyor.

Zira Smotrich hükümetin işgalci yerleşimler konusundaki politikasını belirleyen en önemli figürlerden biri. Peki, bu yasa tasarısı onaylanırsa ne olacak?

Onaylanması halinde yeni yasanın Batı Şeria’daki Filistin topraklarının hukuki statüsü üzerinde büyük etkilerinin olması bekleniyor.

Halihazırda sadece İsrail ordusuna bağlı Sivil İdare’ye kayıtlı şirketlerin arazi satın alabildiği işgal altındaki Batı Şeria’da, İsrailli yerleşimcilerin de özel olarak arazi satın almasının ve kiralamasının önü açılacak.

Böylece, daha önce Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri ve Doğu Kudüs’te olduğu gibi, bu toprakların da tam ilhakının önü açılacak.

Ürdün yasası kaldırılıyor

Meclisteki ön okumada onaylanan ve iki bölümden oluşan tasarının ilk bölümü, Ürdün’ün Batı Şeria’yı yönettiği dönemde bölgeden Ürdünlü, Filistinli ya da diğer Araplar dışındaki kişilerin arazi almasını yasaklayan ve “Ürdün yasası” olarak bilinen yasanın kaldırılmasını içeriyor.

Tasarının ikinci bölümünde ise Batı Şeria’dan herkesin arazi satın alabilmesinin önünün açılması amaçlanıyor.

“Ürdün yasası”nın Ürdün hükümeti tarafından 1953 yılında çıkarıldığı ve amacının yabancıların işgal altındaki Batı Şeria’dan toprak satın almasını engellemek olduğu belirtilen tasarıda, “İsrail vatandaşlarına, sırf İsrail vatandaşı oldukları için Batı Şeria’dan arazi satın alma hakkına kısıtlamalar getirilmesi kabul edilemez.” ifadesine yer verildi.

Denklemi anlamak için Ürdün yasasına biraz yakından bakmak gerekiyor.

1967’de başlayan İsrail işgalinden önce Batı Şeria bölgeleri üzerindeki hakimiyet Ürdün’e aitti.

Ürdün, 1953 yılında, “Yabancılardan Taşınmaz Malların Kiralanması ve Satışı Hakkında Kanun” adlı bir yasa çıkardı. Bu yasa, o dönemde Doğu Kudüs ve Batı Şeria’yı da kapsayan bölgede, devlet arazilerini korumak amacıyla, Ürdünlü ve Araplara olmayanlara arazi satışını yasaklıyordu.

[İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da hala Ürdün yasası yürürlükte. Fotoğraf: AA]

1967’deki işgalden sonra İsrail, o dönemde ilhakını ilan ettiği Doğu Kudüs hariç diğer bölgelerde askeri işgal yasası uygulamaya başladı. Fiili olarak Batı Şeria’yı İsrail ordusu yönetiyordu artık. Uluslararası hukuk ise, Batı Şeria’yı İsrail Devleti’nin bir parçası olarak görmüyor. Uluslararası toplum, bugün bile İsrail’in bu bölgeler üzerindeki hiçbir hakkını tanımıyor.

Bu yıllarda işgal altındaki topraklarda statüko devam etti ve yukarıda bahsi geçen Ürdün kanunu Batı Şeria’da yürürlükte kaldı. 1994 yılında Filistin Yönetimi kurulduktan sonra da Batı Şeria topraklarının işgalci yerleşimcilere satılmasını önlemek için Ürdün kanununu yürürlükte tutuldu.

Soykırımcı İsrail Batı Şeria’da bugüne kadar Ürdün yasasına dokunamadı. Zira konu uluslararası toplum tarafından yakından takip ediliyordu.

Ürdün yasası çiğneniyor

Ancak tüm bunlar İsrail’in işgal politikasına yine de engel olmadı. Tel Aviv’deki karar alıcı işgalciler, Ürdün yasasını çeşitli yollarla ihlal etti.

Batı Şeria’da yerleşim birimleri inşa etme arzusuyla, bazen güvenlik amaçlı bazı toprakları orduya ait askeri bölge ilan edip, daha sonra bu topraklarda askeri bölge olarak işgalci yerleşim birimleri inşa etti. Bazen de katil İsrail ordusunun himayesinde bazı kamu arazilerini “devlet malı” ilan ederek Ürdün yasasını çiğnedi.

İsrail, bu yönetime kayıtlı kurum ve şirketler tarafından yerleşim birimlerinin yerleşimine ve mülkiyetine izin vermekten sorumlu İsrail ordusuna bağlı bir sivil yönetim kurdu. Buna göre, yerleşim yerlerindeki inşaat süreci İsrail ordusunun onayıyla ilerlemeye başladı.

[Aşırı sağcı İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich. Fotoğraf: AA]

Hükümet yeni işgalci yerleşim yerleri kurmak için de bir kuruma sahip. Bugünlerde adını sıkça duyduğumuz, kendisi de bir işgalci yerleşimci olan Maliye Bakanı Smotrich Sivil İdare denilen kuruma başkanlık ediyor.

Amaç Batı Şeria’nın ilhakı

İşte Smotrich’in önderliğinde çıkarılan bu yasa tasarısının ana amacı Ürdün yasasını iptal etmek. Böylece işgalci yerleşimciler 1948’de işgal edilen Tel Aviv, Hayfa veya diğer bölgelerden toprak alabildikleri gibi Filistinlilerin arazilerinini işgal edebilecek.

Esasında Knessett’te kabul edilen yasa İsrail’in uluslararası toplumum itirazlarıyla başa çıkma stratejisindeki değişikliğe işaret ediyor. Yasanın asıl amacı ve tehlikeli kısmı da burada yatıyor.

Ürdün yasasının iptal edilmesi bölgedeki askeri işgal durumunun da sonlanmasını anlamına geliyor. Askeri işgalin sonlanması ise Batı Şeria’nın da 1948 işgal toprakları statüsüne alınması demek.