İngiltere Dışişleri Bakanlığının tarihi Lancaster House yerleşkesinde düzenlenen ve ana gündem maddesi Ukrayna’da kalıcı barış ve Avrupa güvenliği olan zirveye Ukrayna, Fransa, Almanya, Danimarka, İtalya, Hollanda, Norveç, Polonya, İspanya, Türkiye, Kanada, Finlandiya, İsveç, Çekya ve Romanya’dan devlet liderleri ve bakanlar katıldı.

Ayrıca zirveye NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı temsilen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan iştirak etti.

ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında 28 Şubat’ta Washington’da yaşanan tartışmanın ardından yapılan zirvede, ABD’nin Ukrayna’ya desteği ve bu ülkeye sağlanacak güvenlik garantilerinde üsteleneceği rol de masada olacak.

Ayrıca, liderler, Ukrayna’da kalıcı barışın yanı sıra gelecekteki Rus saldırılarına karşı caydırıcı ve savunmacı olmasını sağlayacak güçlü ve kalıcı anlaşmaya duyulan ihtiyaç ile güçlü güvenlik garantileri için planlama konusunda sonraki adımları ele alacak.

Ukrayna silah üretimi için İngiltere ile kredi anlaşması imzaladı

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, zirve öncesinde Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile ikili görüşme yaptı. Görüşmede iki ülke arasında bir kredi anlaşmasına imza atıldı.

Zelenskiy, görüşmeye ilişkin sosyal medya paylaşımında, bu anlaşma kapsamındaki kaynağın Ukrayna’da silah üretimine yönlendirileceğini belirterek şu değerlendirmede bulundu:

“Bu kredi, Ukrayna’nın savunma yeteneklerini artıracak ve dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirler kullanılarak geri ödenecek. Gerçek adalet budur. Savaşı başlatan, bedelini ödemelidir. İngiltere halkına ve hükümetine savaşın başından beri verdikleri muazzam destek için teşekkür ediyorum. Böyle bir stratejik ortağa sahip olduğumuz için ve güvenli bir geleceğin görünüşüyle ilgili aynı vizyonu paylaştığımız için mutluluk duyuyoruz.”

İngiltere ve Fransa, savaşı bitirecek bir planı çalışmak üzere Ukrayna’yla anlaştı

Starmer zirve öncesi BBC’ye verdiği röportajda, Trump ile Zelenskiy arasında yaşanan tartışmayı ofisinde izlediğini anlatarak, “Kimse bunu görmek istemez. O gün telefonla hemen Başkan Trump ve Başkan Zelenskiy’yi aradım. Çünkü bana göre Avrupa ve İngiltere’nin de güvenliği ve savunması için önemli olan Ukrayna’da kalıcı barışa odaklanmamız gerekiyor.” diye konuştu.

Starmer, ayrıca Fransa ve 1-2 ülkeyle birlikte savaşı bitirecek bir plan üzerinde çalışmak için Ukrayna’yla anlaştıklarını, bunun daha sonra ABD ile de görüşüleceğini ifade etti.

İtalya Başbakanı Meloni: “Eğer ayrışırsak bu, bizi daha zayıf hale getirecektir”

Zirve öncesinde Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile de ikili görüşme yaptı.

Meloni, Ukrayna’da kalıcı barışın sağlanması konusunda “Batı’nın bölünmesi riskini önlememizin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu noktada İngiltere ve İtalya birleştirici bir rol oynayabilir. Ben de ABD ile Avrupa liderleri arasında bir zirve teklif ettim. Eğer ayrışırsak bu, bizi daha zayıf hale getirecektir.” ifadelerini kullandı.

Bakan Fidan, Türkiye’nin sürece sunabileceği katkıları muhataplarına aktaracak

Türk diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Bakan Fidan’ın toplantıda, ABD Başkanı Trump’ın, müzakere odaklı son açılımı dahil Rusya-Ukrayna savaşını ilgilendiren konu başlıklarında fikir teatisinde bulunması ve Türkiye’nin sürece sunabileceği katkıları muhataplarına aktarması öngörülüyor.

Bakan Fidan’ın, Rusya-Ukrayna savaşının adil ve kalıcı barışla sonlandırılmasına yönelik Türkiye’nin çabalarını vurgulaması ve Türkiye’nin, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığına desteğini teyit etmesi de bekleniyor.

Ayrıca, zirvede, Mart 2022’de Rusya ve Ukrayna arasında doğrudan müzakerelere ev sahipliği yapan Türkiye’nin ilerleyen dönemde de bu rolü üstlenmeye hazır olduğu ve gelecekteki müzakere döneminde bölgede kalıcı güvenliğin, ekonomik refahın ve istikrarın tesisinin tüm tarafların ortak hedefi olması gerektiği konularının Bakan Fidan tarafından vurgulanması öngörülüyor.

Trump-Zelenskiy tartışmasından sonra Ukrayna konusu gündemin ilk sırasında

Trump ile Zelenskiy arasında 28 Şubat’ta Oval Ofis’te yapılan görüşmede tartışma yaşanmış, bunun üzerine daha önceden planlanan ortak basın toplantısı iptal edilerek Zelenskiy, Beyaz Saray’dan ayrılmıştı.

Tartışma sırasında Trump, Ukrayna liderinin tutumunu eleştirirken Zelenskiy de ülkesine yönelik destek beklentisini dile getirmişti.

Tartışma üzerine, nadir toprak elementleri anlaşması da imzalanmamıştı.

Başkan Trump, Oval Ofis’teki hararetli tartışmanın ardından Truth Social hesabından yaptığı açıklamada, Zelenskiy’nin barışa henüz hazır olmadığını savunmuştu.

Zelenskiy, Fox News’a verdiği mülakatta Trump’tan özür dileyip dilemeyeceği yönündeki soru üzerine özür dilemesini gerektirecek yanlış bir şey yapmadığı yanıtını vermişti.

Çok sayıda Avrupalı lider tartışmanın ardından Ukrayna’ya destek paylaşımında bulunmuştu.

Oval Ofis’teki tartışmanın ardından ülkeden ayrılan Zelenskiy, Londra’ya gelmişti.

Beyaz Saray’daki tartışma sonrası Ukrayna konusu ve Londra’da yapılacak liderler zirvesi gündemin ilk sırasına yerleşmişti.