Donald Trump ve Justin Trudeau, birbirinin zıddı iki lider. 2016’da Trump ABD Başkanı olduğunda, aralarındaki siyasi uçurum daha da derinleşti. Biri korumacı, milliyetçi ve içe kapanmacı; diğeri liberal, demokratik ve çokkültürlü bir dünya düzeninin savunucusu. Bu farklılık, iki ülkenin ilişkilerinde çatışmanın kaçınılmaz bir parçası oldu.

Trump’ın Kanada’yla ilgili çıkışları, bu gerilimi daha da körükledi. “Kanada, ABD’nin 51. eyaleti olmalı” diyerek ülkedeki bağımsızlık hassasiyetini hedef aldı. Sahibi olduğu Truth Social platformunda Justin Trudeau için “Kanada Eyaleti Valisi” ifadesini kullandı. Zaman zaman, “Neden her yıl Kanada’ya 100 milyar dolar aktarıyoruz?” diyerek Amerikan kamuoyunu da bu gerilime ortak etti.

Şimdi sahne değişiyor. 9 yıldır görevde olan Trudeau, Liberal Parti içindeki kavgaların gölgesinde istifa etti. Kanada, yaklaşan federal seçimlerin yarattığı siyasi belirsizlik ve ABD’den gelen baskılar arasında yeni bir yola giriyor. Peki, Trudeau sonrası Kanada’nın geleceği ne olacak? ABD ile ilişkiler farklı bir yöne evrilecek mi? İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarık Oğuzlu ile konuştuk.

Trudeau neden istifa etti?

Kanada, Liberal Parti’nin liderlik krizinin yanı sıra yaklaşan federal seçimlerle de karşı karşıya. Prof. Dr. Tarık Oğuzlu, “Kanada’daki anketlerin Trudeau’nun liderliğinde Liberallerin, Muhafazakarlara karşı büyük bir yenilgi alabileceğini gösteriyor” diyor. Bu durum, Trudeau’nun istifa kararının ardındaki bir başka etken olarak öne çıkıyor.

Trump’ın Kanada ile mücadelesi

Oğuzlu, Trump’ın Kanada’yı bir zayıf halka olarak gördüğünü söylüyor. ABD’nin bu ülkeyle olan ticaretinde açık verdiğini ve Kanada’nın bu ilişkiden daha fazla kazanç sağladığını düşündüğünü dile getiriyor. NAFTA’nın yerine geçen USMCA anlaşmasıyla Kanada’ya daha fazla baskı uygulayan Trump, düzensiz göçmenler ve uyuşturucu ticareti konularında da sert eleştirilerde bulunuyor. Trump, Kanada sınırının güvence altına alınmaması durumunda yüzde 25 gümrük vergisi uygulayacağını bile söyledi.

“İki lider zıt görüşlerde”

Prof. Dr. Oğuzlu, Trump ve Trudeau’nun zıt siyasi yaklaşımlarının ilişkilerdeki gerilimleri kaçınılmaz hale getirdiğini belirtiyor. Oğuzlu’ya göre Trump’ın içe kapanmacı, merkantilist dünya görüşü, Trudeau’nun liberal ve çokkültürcü perspektifiyle çatışıyor.

Kanada’da Muhafazakar Parti’nin seçimi kazanması durumunda bile Trump’ın beklentilerini karşılayacak bir değişim yaşanmayabilir. Oğuzlu, Kanada’nın liberal dünya düzenine olan bağlılığının tarihsel ve kültürel bir miras olduğunu, bu nedenle köklü bir değişikliğin zor olduğunu ifade ediyor.

Kanada’ya muhafazakar lider gelirse ne olur?

Trudeau’nun istifası sonrası Kanada’nın başına gelecek yeni lider, ABD ile ilişkilerde belirleyici olacak. Ancak Oğuzlu’ya göre, yeni bir muhafazakar lider bile Kanada’nın uluslararası düzene liberal bakışını değiştirmeyecektir. Bu nedenle, Trump’ın Kanada’ya dair beklentilerinin sınırlı bir karşılık bulacağı öngörülüyor.

Kanada’nın Liberal Parti’den Muhafazakar Parti’ye geçişi, iki ülke arasındaki ilişkiyi Trump’ın istediği gibi daha “uyumlu” hale getirmeyebilir. Ancak daha az gergin bir ilişki olasılığı, her iki taraf için de kapıda bekleyen bir fırsat olarak duruyor.

Kanada, Trump’ın söylemleriyle dalgalanan siyasi atmosferde, kendi kimliğini ve bağımsızlığını korumak için mücadele etmeye devam edecek gibi görünüyor.